24 czerwca 2025 r. Sejm uchwalił pakiet zmian przepisów ustaw podatkowych w ramach szeroko komentowanego procesu deregulacji. W lipcu niektóre z nowelizowanych ustaw zostały podpisane przez Prezydenta i aktualnie oczekują na wejście w życie.
W niniejszym informatorze przybliżamy najistotniejsze założenia nowelizacji ustaw podatkowych.
1. Ordynacja podatkowa
Projektowane zmiany w Ordynacji podatkowej (dalej „O.p.”) dotyczą w szczególności zasad ogólnych w zakresie zobowiązań podatkowych oraz postępowania podatkowego. Nowe przepisy mają zwiększać ochronę interesów podatników.
Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika
Nowy projekt ustawy przewiduje wprowadzenie zmiany, która uzupełnia art. 122 O.p. Do treści tego przepisu proponuje się dodać postanowienie, zgodnie z którym w postępowaniu podatkowym wszczętym z urzędu niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego rozstrzyga się na korzyść strony.
Zasada ta nie znajdzie zastosowania w przypadkach, gdy:
- w postępowaniu uczestniczą strony o spornych interesach lub wynik postępowania ma bezpośredni wpływ na interesy innych osób;
- przepisy prawa wymagają od strony wykazania określonych faktów;
- sprzeciwia się temu ważny interes publiczny, w tym istotny interes państwa.
Proponowana zmiana polega na poszerzeniu stosowania już istniejącej w prawie podatkowym zasady wyrażonej w art. 2a O.p., zgodnie z którą niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika. Tym samym na korzyść podatnika mają być rozstrzygane zarówno niedające się usunąć wątpliwości o charakterze prawnym, jak i faktycznym. Należy podkreślić, że wprowadzenie zasady z art. 2a O.p. nie wpłynęło w przeszłości na zauważalną zmianę praktyki organów podatkowych, stąd również proponowana obecnie zmiana przyjmowana jest w środowisku przedsiębiorców i doradców podatkowych z dużą ostrożnością.
Zasada ta nie nakłada obowiązku przyjęcia wersji najkorzystniejszej dla strony, lecz wyraża zakaz czynienia niekorzystnych domniemań w sytuacji, gdy stan dowodów nie pozwala na ustalenie faktów.
Projekt wpłynął do Sejmu i został skierowany do I czytania.
Planowana data wejścia w życie zmiany to 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy.
Odsetki za zwłokę
Kolejny projekt modyfikacji przepisów O.p. zakłada wyłączenie naliczania odsetek za zwłokę za czas kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej, jeśli kontrola będzie trwała dłużej niż 6 miesięcy – od dnia następnego po tym okresie aż do jej zakończenia. Proponowana zmiana ma uwolnić podatników od finansowych konsekwencji przedłużających się kontroli.
Co istotne, nowelizacja zakłada wyjątki od nowej zasady. Do 6-miesięcznego okresu nie będą wliczane:
- terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności;
- okresy zawieszenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 119gb § 2 i art. 284a § 5 O.p.;
- okresy opóźnień spowodowanych z winy strony lub jej przedstawiciela albo z przyczyn niezależnych od organu.
Nie każda kontrola podatkowa lub celno-skarbowa, która będzie trwała dłużej niż 6 miesięcy, w sposób automatyczny wywoła skutek w postaci braku naliczania odsetek za zwłokę.
Projekt ustawy przewiduje, że nowe regulacje, dotyczące braku naliczania odsetek w przypadku przekroczenia 6-miesięcznego terminu zakończenia kontroli podatkowych i celno-skarbowych, mają być stosowane również do kontroli, będących w toku w momencie wejścia w życie nowelizacji.
Projekt wpłynął do Sejmu i został skierowany do I czytania.
Planowana data wejścia w życie zmiany to 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy.
6-miesięczny okres vacatio legis
Co do zasady, ustawy wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi dłuższy termin.
W projekcie proponuje się wydłużenie terminu wejścia w życie ustaw podatkowych (tzw. vacatio legis), które zawierają zmiany niekorzystne dla podatników, wynikające w szczególności ze zwiększenia obciążeń, ograniczenia uprawnień lub zmiany obowiązujących zasad opodatkowania.
Termin wejścia w życie takich przepisów zostanie wyznaczony na co najmniej 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.
Projekt ten służy ochronie przed nagłymi zmianami i ma zapewniać stabilność prawa podatkowego, ograniczając efekt zaskoczenia oraz zapewniając odpowiedni czas na dostosowanie się do zmian przepisów.
Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy – przez zwiększenie obciążeń należy rozumieć nie tylko zwiększenie obowiązków fiskalnych, ale także biurokratycznych lub polegających np. na zaostrzeniu warunków korzystania z ulgi podatkowej.
Mimo pozytywnego celu proponowanych zmian, projekt budzi pewne zastrzeżenia podmiotów zrzeszających przedsiębiorców oraz doradców podatkowych.
Po pierwsze, ograniczenie wydłużenia terminu wejścia w życie przepisów wyłącznie do „niekorzystnych” zmian prowadzi do ryzyka niejasności i arbitralnych interpretacji tego pojęcia. Dodatkowo, proponowana zmiana zakłada możliwość odstąpienia od nowej zasady, jeżeli przemawia za tym ważny interes publiczny. Pojęcie to jest nieostre i stanowi klauzulę generalną, co budzi podobne wątpliwości związane z brakiem dostatecznej precyzji i ryzykiem uznaniowości.
Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na te uwagi wskazało, że proponowana konstrukcja przepisu ma skłonić projektodawcę do każdorazowej oceny wprowadzanych rozwiązań pod kątem korzystności dla podatników, a odstąpienie od zasady minimalnego vacatio legis będzie wymagało przedstawienia w uzasadnieniu projektu ustawy przyczyn takiego działania.
Projekt wpłynął do Sejmu i został skierowany do I czytania.
Planowana data wejścia w życie zmiany to 1 stycznia 2026 r.
W toku obrad komisji sejmowych w dniu 4 czerwca 2025 r. zgłoszono uwagi do nowelizacji. Przedstawiciel Biura Legislacyjnego wskazał, że O.p. nie jest właściwym aktem normatywnym dla projektowanej zmiany, ponieważ jest to materia konstytucyjna. W związku z wątpliwościami, posłowie zdecydowali się na przerwanie prac nad projektem, a jego dalsze losy są niepewne.
2. Kodeks karny skarbowy
Zapowiadane zmiany obejmują także nowelizację przepisów Kodeksu karnego skarbowego (dalej „k.k.s.”). Ma ona realizować postulat niekarania podatników za niecelowe błędy i pomyłki.
Projekt zakłada m.in.: obniżenie najwyższej liczby stawek dziennych grzywny wymierzanej za przestępstwa skarbowe mające charakter formalny, tj. dotyczące dokumentów w postaci oświadczeń oraz informacji, do złożenia których obligują przepisy podatkowe, a także usystematyzowanie przepisów tak, aby czyny polegające na niezłożeniu (niesporządzeniu) dokumentów były kwalifikowane odmiennie niż czyny dotyczące podania nierzetelnych danych, bądź czyny naruszające terminowość składanych dokumentów.
Złagodzone zostaną kary wymierzane za czyny penalizowane w art. 56a, art. 56c, art. 56d, art. 56e, art. 56f i art. 80e k.k.s., a zatem zmniejszone zostaną wysokości kar grzywny za naruszenia:
- związane z obowiązkiem składania informacji o pojazdach wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej,
- związane z obowiązkiem składania oświadczeń o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz informacji o cenach transferowych,
- obejmujące podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w wybranych oświadczeniach lub informacjach związanych z podatkami dochodowymi,
- związane z obowiązkiem złożenia przez udziałowca, akcjonariusza, a także wspólnika podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek, oświadczenia o podmiotach, w których posiada (także pośrednio) co najmniej 5% udziałów w kapitale (ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub instytucji wspólnego inwestowania lub innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel, fundator lub beneficjent podmiotu),
- związane z informacją o opodatkowaniu wyrównawczym.
Kary będą się różniły w zależności od tego, czy naruszenie będzie polegało na niezłożeniu informacji, złożeniu jej niezgodnie ze stanem rzeczywistym lub złożeniu jej po terminie.
Uchylony zostanie także art. 31 O.p., który nakłada na osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące płatnikami lub inkasentami, obowiązek wyznaczenia osób, do których odpowiedzialności należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, a także zgłoszenia ich danych właściwemu organowi podatkowemu.
Konsekwentnie, proponuje się uchylenie art. 79 § 1 k.k.s., penalizującego naruszenie powyższego obowiązku.
Odbyło się I czytanie w Sejmie. Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach wniosła o uchwalenie projektu bez poprawek.
Planowana data wejścia w życie zmiany to 1 stycznia 2026 r.
3. Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej
Deregulacja dotyczy także przepisów ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (dalej „Ustawa KAS”), odnoszących się do kontroli celno-skarbowej.
Możliwość złożenia korekty deklaracji częściowo uwzględniającej nieprawidłowości
Obecnie korekta deklaracji składana po zakończeniu kontroli celno-skarbowej powinna uwzględniać całość nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli celno-skarbowej.
Jeżeli natomiast kontrolowany zgadza się z organem wyłącznie w części – w praktyce złożona przez niego korekta w tym zakresie nie jest uwzględniana, a kontrola celno-skarbowa przekształca się w postępowanie podatkowe, którego przedmiotem jest całość zobowiązania podatkowego.
Nowelizacja ma umożliwić złożenie korekty, uwzględniającej jedynie część nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli celno-skarbowej, co pozwoli na ograniczenie przedmiotu sporu w toku postępowania prowadzonego po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.
Uprawnienie do złożenia pierwotnej deklaracji w terminie 14 dni od dnia wszczęcia kontroli
W obecnym stanie prawnym można skorygować tylko wcześniej złożoną deklarację, a jeżeli nieprawidłowość polega na braku jej złożenia, podatnik nie ma możliwości naprawienia błędu od razu po wszczęciu kontroli.
Nowelizacja zakłada wyraźne określenie uprawnienia kontrolowanego do złożenia pierwotnej deklaracji w terminie 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej, jeżeli nie została ona złożona przed wszczęciem tej kontroli.
Uprawnienie do złożenia deklaracji po zakończeniu kontroli
Podatnik będzie mógł również złożyć deklarację po zakończeniu kontroli celno-skarbowej, jeżeli nie została uprzednio złożona.
Zmiany mają umożliwić odpowiednio szybsze zakończenie kontroli celno-skarbowej bądź brak konieczności późniejszego prowadzenia postępowania podatkowego, jeżeli kontrolowany złoży deklarację, a także dokona zapłaty zobowiązania podatkowego objętego złożoną deklaracją. Działanie to spowoduje nienaliczanie dalszych odsetek za zwłokę w wyniku zapłaty zaległości podatkowej, wynikającej ze złożonej deklaracji lub korekty.
Możliwość ustalenia niższej wysokości dodatkowego zobowiązania podatkowego
Nowelizacja Ustawy KAS obejmuje także zmiany dostosowawcze w ustawie o podatku od towarów i usług (dalej „Ustawa VAT”). Wprowadzona zostaje możliwość zastosowania niższej wysokości dodatkowego zobowiązania podatkowego w VAT (stawka 15%) w przypadku złożenia korekty deklaracji, o której mowa powyżej.
Nowelizacja została podpisana przez Prezydenta w dniu 3 lipca 2025 r.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 października 2025 r.
4. Ustawa VAT
Oprócz wskazanych wyżej zmian powiązanych z nowelizacją Ustawy KAS, w Ustawie VAT przewidziano również podniesienie limitu zwolnienia podmiotowego w VAT do kwoty 240.000 zł.
Obecnie limit ten wynosi 200.000 zł wartości sprzedaży w poprzednim oraz bieżącym roku podatkowym. Skorzystanie ze zwolnienia wyłącza obowiązek rejestracji na potrzeby VAT, naliczania VAT, składania deklaracji, prowadzenia ewidencji itp.
Zwiększenie progu pozwalającego na skorzystanie ze zwolnienia ma przekładać się na zmniejszenie obciążeń administracyjnych i obniżenie kosztów funkcjonowania małych przedsiębiorstw.
Nowelizacja została podpisana przez Prezydenta w dniu 3 lipca 2025 r.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.
5. Ustawa CIT
Zniesienie obowiązku publikacji strategii podatkowej
Sejm uchwalił nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej „Ustawa CIT”), która uchyla obowiązki informowania o realizowanej strategii podatkowej.
Najwięksi podatnicy CIT nie będą już zobowiązani do sporządzania i publikowania informacji o realizowanej strategii, a także do przekazywania do naczelnika urzędu skarbowego informacji o adresie strony internetowej, na której zamieszczono informację. Zniesiony zostanie także obowiązek zapewnienia dostępu do informacji zamieszczonych na stronie internetowej za lata poprzednie.
Przypominamy, że obecnie obowiązki związane ze strategią podatkową obejmują podatkowe grupy kapitałowe i innych podatników, u których wartość przychodu przekroczyła równowartość
50 mln euro.
Jeżeli ustawa wejdzie w życie w trakcie 2025 r., podatnicy nie będą zobowiązani do publikacji informacji o strategii podatkowej za 2024 r.
Nowelizacja została przyjęta przez Sejm i Senat. Ustawa została przekazana do podpisu Prezydentowi.
Planowana data wejścia w życie zmiany to dzień następujący po dniu ogłoszenia.
Pozostałe zmiany w PIT i CIT
Sejm uchwalił także nowelizację Ustawy PIT i Ustawy CIT. Przewiduje ona trzy zasadnicze zmiany:
- usunięcie obowiązku składania corocznej informacji o wspólnikach spółki jawnej w sytuacji, gdy skład wspólników w takiej spółce nie uległ zmianie,
- uchylenie sankcji utraty przez PGK statusu podatnika CIT w przypadku realizacji transakcji z podmiotami powiązanymi spoza PGK na warunkach nierynkowych,
- wprowadzenie alternatywnego mechanizmu umożliwiającego określenie kwoty podatku do zapłaty w związku z uchyloną decyzją o wsparciu lub cofniętym zezwoleniem, w przypadku gdy podatnik posiada więcej niż jedną decyzję o wsparciu lub więcej niż jedno zezwolenie.
Nowelizacja została przyjęta przez Sejm i Senat. Ustawa została przekazana do podpisu Prezydentowi.
Planowana data wejścia w życie zmian to 1 stycznia 2026 r.
6. Podsumowanie
Aktualny informator zawiera informacje o zapowiedzianych do tej pory zmianach w ustawach podatkowych. W założeniu zmiany te mają być korzystne dla podatników. Wskazujemy, że poszczególne projekty są obecnie na różnych etapach legislacyjnych i zachęcamy do śledzenia zmian.